Andrzejki to wieczór wróżb odprawianych w nocy z 29 na 30 listopada
Dzień ten przypada na końcu lub na początku roku liturgicznego. Andrzejki są specjalną okazją do zorganizowania ostatnich hucznych zabaw przed rozpoczynającym się adwentem.
Niegdyś wróżby andrzejkowe przeznaczone były tylko dla niezamężnych dziewcząt. Los kobiet zamężnych był przesądzony, z kolei panny, podczas wieczoru wróżb miały się dowiedzieć, jak oraz czy znajdą kawalera. Wierzono, że przyszłość objawiają duchy, które zstępują na ziemię. Uważano, by w obrzędach nie brały udziału kobiety w błogosławionym stanie, ponieważ duchy mogłyby zaszkodzić dziecku. Kawalerowie nie brali udziału w andrzejkowych wróżbach, ponieważ mieli swój własny wieczór. Mężczyźni wróżyli sobie w noc poprzedzającą dzień św. Katarzyny, czyli w tzw. "Katarzynki".
Andrzejki 2019. Tradycyjne wróżby, ciekawostki
- Standardową wróżbą jest lanie wosku. Co ciekawe jednak, najlepiej wykorzystać do tego stary klucz, należący do babci, a jeszcze lepiej użyć klucza od drzwi kościoła. Kształt wylanego wosku miał zdradzać cechy przyszłego męża np. kształt góry- skały mówił o jego gwałtowności, a kształt psa lub kota, że będzie dobrym przyjacielem.
- Kolejną nieodłącznym elementem wieczoru wróżby jest (i było) wróżenie z kart. As kier oznacza spokojny i ciepły dom. As karo zapowiada dobrą wiadomość w sprawach miłości. As trefl mówi, że można spodziewać się niespodzianki w miłości. As pik zapowiada partnera władczego i solidnego.
- Do wielu wróżb wykorzystywano nawet zwierzęta, najczęściej psy. Co ważne właścicielka psa nie mogła brać udziału we wróżbie (ponieważ była osobą, której pies po prostu słucha najbardziej). Dwanaście panien, stojąc w kręgu, trzymały w dłoniach kawałki kiełbasy bądź placuszki posmarowane tłuszczem. Tej pierwszej zwiastowano zamążpójście, do której pies podszedł po smakołyki. Jeśli pies zjadł rarytas na miejscu, panna jeszcze rok musiała poczekać. Natomiast jeśli wyniósł z domu, oznaczało to ślub jeszcze w tym samym roku. Zdarzało się, że do izby wpuszczano gąsiora z zasłoniętą głową. Którą pannę pierwszą uszczypnął, tej pierwszej zwiastowano zamążpójście.
- Znaczenie mogą mieć również sny. Jeżeli w andrzejkową noc przyśni się coś dobrego, może to oznaczać powodzenie, szczęście. Niegdyś w sprowadzaniu dobrych snów pomagał pewien rytuał. Dawni mistrzowie magii zalecali, by przed snem spalić palmy wielkanocne i stanąć tak, by czuć dym. To miało sprawić, że w andrzejkową noc nadejdzie dobry sen.
Propozycje wróżb na andrzejkowy wieczór
- Losowanie przedmiotów o symbolicznym znaczeniu, np. listek oznaczał staropanieństwo, obrączka lub wstążka z czepka – bliski ślub, różaniec – stan zakonny
- Wylewanie wosku na zimną wodę (często przez ucho od klucza) i wróżenie z kształtu zastygłej masy lub rzucanego przez nią cienia sylwetki przyszłego wielbiciela, akcesoriów związanych z jego zawodem itp.
- Ustawianie od ściany do progu jeden za drugim butów zgromadzonych panien: ta, której but pierwszy dotarł do progu, miała jako pierwsza wyjść za mąż.
- Wróżenie ze skórki jabłka – panna obiera jabłko tak, by skórka była jak najdłuższa; następnie rzuca ją za plecy przez lewe ramię. Litera, w jaką ułoży się skórka będzie pierwszą literą imienia jej narzeczonego.
- Pomyśl sobie życzenie i zapal dwie zapałki. Trzymaj je płonącymi łebkami do góry. Jeżeli zapałki będą palić się “ku sobie", życzenie się spełni w ciągu roku, a jeśli nie -będziesz musiała dłużej poczekać na jego realizację.
- Na własnym włosie odmierz palcami kolejne litery alfabetu. Jesli włos jest długi, trzeba powtórzyć liczenie aż do skutku. Litera która wypadnie na końcu włosa to inicjał imienia lub nazwiska przyszłego partnera.